نقدی بر کتاب خواب درخت‌ها نوشتۀ نکیسا پارسا
مهری رحمانی
مجموعه‌داستان خواب درخت‌ها دربردارنده اتفاقاتی است که برای افراد کتاب‌خوان و هنردوست می‌افتد. کتاب چنان با ذهن راویان و شخصیت‌های داستان‌ها اخت گرفته که حتی قسمت‌هایی از بعضی داستان‌ها و فیلم‌ها به‌طور سیال در متن خزیده و در خوانش اول مخاطب دچار پرسش می‌شود که این موضوع از کجا در متن ورود کرده و با محتوا در‌آمیخته است؛ مثلاً گام معلق لک‌لک از آنجلوپولوس و مطلبی که در مجلۀ فیلم دربار‌ۀ آن خوانده بود و با خواهرش به تماشای فیلم رفته بود و رسیدن به پرسش ماندن یا رفتن؟ یکی از ویژگی‌های داستان‌های این مجموعه گذرا بودن و فرّار بودن شخصیت‌هاست. درست است که در داستان کوتاه مجال زیادی برای شخصیت‌پردازی نیست؛ ولی می‌شود با یکی‌دو اشاره، تصویر ماناتری از شخصیت‌ها داد، اگر نویسنده این کار را نکرده شاید برای پررنگ‌تر شدن محتوا و جریان سیال زندگی است. داستان «عروس دریایی» نمونه‌ای از این رویداد است. گاهی متن با آموخته‌های راوی از یک شخصیت تأثیر‌گذار مثل یونگ می‌آمیزد، انگار که دارد آموخته‌های خود را در طول داستان تجربه می‌کند و به مفاهیم تازه‌ای در زندگی‌اش می‌رسد: «مهم این بود آنچه به آن اعتقاد دارد، زندگی را برایش معنادار و رضایتمندانه کند و با ایمان به آن زندگی کند و درنهایت خوب است که همیشه پرسشی برای پرسیدن باشد و به‌دنبال پاسخ بودن، لازمۀ رشد درونی‌ست» این تحولی درونی است که در داستان «یونگ» می‌افتد. گاه خاطرات و ترانه‌ها در بافت داستان می‌خزند و احساسی جمعی مثل حس تنهایی را در جمعیت پررنگ می‌کنند و همین حس مشترک سبب رنجی مشترک میان جمع می‌شود؛ مثلاً در داستان «کویین». گاهی به پدید‌ۀ مهمی مثل جنگ یا انقلاب یا بیماری اپید‌می، به‌صورتی نمادین و سوررئال پرداخته می‌شود و به اهمیت و اثرات مهم و عمیق این پدیده‌ها اشاره می‌کند، مانند داستان «سبز سرد» و داستان «گل‌های آفتابگردان»
داستان «خواب درخت‌ها» در پایان کتاب لبریز از تراژدی‌هايي است که با عبارت «اینجا ایران است» به آن‌ها اشاره می‌شود. در مجموع با این‌همه نارسایی‌های زندگی در ایران، آموزه‌های نویسنده از زندگی سراسر مطالعه و پرداختن به هنرهای مختلف داستان‌نویسی، سناریو‌نویسی، نمایشنامه‌نویسی، تماشای فیلم‌ها و تئاتر‌ها و سفرهای متعدد با بینش ادبی و هنری سبب شده است که زندگی را از دل رویدادهای مرگ‌آور دریابد و با تحولی درونی به رویدادها بپردازد. نگاه او نهیلیستی و مأیوسانه نیست. مدیریت زندگی در ذهن سیال او با هنر و ادبیات شکل گرفته و انگار داستان را مثل نخ زندگی از دانه‌های تسبیح‌وار تراژدی‌ها عبور می‌دهد بی‌آنکه بتواند تراژدی را پاک یا مبدل کند. این همان هنر ادبیات با فلسفۀ زندگی است.
خواب درخت‌ها نوشت نکیسا پارسا
توتم , رویامولاخواه
